Best Beschreven Boeken 2015

Juryvoorzitter Inger Leemans

Op 15 november 2015 werd de eerste Best Beschreven Boeken uitgereikt in De Hallen, Amsterdam. Best Beschreven Boeken is de prijs voor de beste beschrijving van een haast vergeten en onterecht veronachtzaamd boek. Voor een uitgave kortom, die wel aan de vergetelheid ontrukt móest worden.

Liefhebbers van (modern) antiquarische boeken werd in 2015 voor de eerste maal opgeroepen on inzendingen te doen. Daarop volgden 39 inzendingen. De Bond van handelaren in Oude Boeken (BOB) loofde een prijs van 500 euro uit voor de beste beschrijving. De jury, bestaande uit Lisa Kuitert, Inger Leemans en Ewoud Sanders, verkoos Sander Bink tot winnaar. Sander beschreef het boek ‘Jean Lefort: Een greep uit het Parijsche leven’ van Bulée (pseudoniem van Charles Snabilé’) uitgegeven in 1900 met de toen nog onbekende Kees van Dongen als illustrator. Eervolle juryvermeldingen waren er verder voor Anneke van Ammelrooy en Caspar Schuckink Kool.
 

Winnaar Sander Bink

Best Beschreven Boeken genereerde veel enthousiasme en er deden voor een eerste maal meer dan voldoende mensen aan mee. Rondom de prijsuitreiking vond een programma plaats waarin Perkamentus Antiquarius, Lisa Kuitert en Erik Geleijns een praatje hielden over het belang van (papieren) boeken en van goede boekbeschrijvingen.

Ter gelegenheid van de eerste editie van Best Beschreven Boeken verscheen bovendien een fraaie gelegenheidsuitgave van de hand van ontwerper Jelle Jespers. Het doosje heeft een bezeefdrukt deksel en bevat al de 39 inzendingen en werd gemaakt in een oplage van maar 100 exemplaren. Een gewilde uitgave, naar bleek.

De gelegenheidsuitgave oplaag 100

Al met als werd Best Beschreven Boeken 2015 volgens mij ervaren als een geslaagd gebeuren. Het heeft het in zich om een jaarlijks terugkomend evenement te worden.

Omdat ik de prijs had verzonnen moest ik ook het inleidende praatje doen.

~~

Beste mensen

De boekenwereld staat onder druk. Verzamelaars stoppen en zelfs menig bibliotheek wordt opgedoekt. Een gevolg van digitalisering, ontlezing en een ‘onthipt’ boek. Ja, zelfs Ikea’s Billy boekenkast is nu al voor andere dingen dan voor boeken geschikt gemaakt. Het gaat hard.

Maar het goede nieuws is dat het boek alweer bijna terug is van nooit echt weggeweest. Als de tekenen niet bedriegen dan wordt het boek binnenkort snel weer herontdekt als ‘t summum van sophisticatedness: het boek als het meest sexy object op aarde.

U vraagt zich misschien af: ‘Tekens’? Mis ik iets? Maar zie: Het boek staat, vanaf de voorbereiding ervan en de productie, tot aan de uiteindelijke voel, ruik en leeservaring, lijnrecht tegenover alles wat met eentjes een nullen te maken heeft. Dat is de wereld van het internet, de sociale netwerken en dus ook die van het e-book. Maar het is niet alleen vanwege de vorm dat het boek zich wezenlijk onderscheid van de digi-taal. Het is ook omdat in die wereld alle kennis en informatie principieel deelbaar, verzamelbaar, bundelbaar, benutbaar en dus manipuleerbaar is. En daarmee worden wij brave consumentjes zélf ook steeds meer bevoeld, besnuffeld en geconsumeerd, dat wil zeggen in kleine datapakketjes gestopt en doorverkocht. Dat gaat ver, we kunnen het inmiddels weten. We leven tenslotte in het Jaar 02, na Edward Snowden.

Maar wij hebben wel mooi het boek! Wij zijn ons alleen niet zo bewust van de enorme vanzelfsprekendheid ervan. Het gevolg van al die digitalisering zal zijn dat mensen weer naar privacy en privé ervaringen zullen gaan hunkeren. En naar manieren om zelf een kritische geest te ontwikkelen, en dat zelf te kunnen bewaren en te bewaken. En wat is daar nu beter voor geschikt dan het boek? Als je het hebt over de tegenstelling boek versus digitaal dan gaat het in wezen dus om een dialectische ontwikkeling. Des te langer dit vijfhonderdjarig medium in de touwen hangt des te sterker zal de noodzakelijke terugkeer zijn!

In bepaalde kunstenaarsscenes wordt het maken van boeken al omarmt als bij uitstek geschikt medium tot expressie en presentatie. De Oostenrijkse conceptueel kunstenaar Bernhard Cella onderzocht het fenomeen van het 20e eeuwse en moderne kunstenaarsboek. Hij noemde het No-ISBN. Wat drijft kunstenaars om het ISBN systeem te willen ontwijken? Is dat een nieuwe avant-garde?

De gelijktijdig gehouden BOB antiquarenbeurs

Lisa Kuitert, die hier zo ook zal spreken, beschrijft in haar nieuwste uitgave ‘Het boek en het badwater’ over het belang, de lol en de onmisbaarheid van een 'echte' papieren boekenwereld. Ze laat zien dat we niet zonder kunnen.

Veel plezier met het programma en met de prijsuitreiking en dank jury, dank sprekers van zo meteen en dank vooral ook alle deelnemers aan Best Beschreven Boeken!